Пра ўсё па-беларуску.

[Вишенка]

"Нарядная одежда" - якія будуць у вас варыянты?

 

[k_ja_ra]

прыгожае, святочнае, урачыстае, выхадное адзенне; шаты.
У залежнасці ад кантэксту.
Калі важны проста сэнс, і даслоўны пераклад неабавязковы, то таксама: прыгожа, святочна прыбрацца, надзець/апрануць лепшыя свае шаты і г.д.

 

[Ильгрия]

"Нарядная одежда" - якія будуць у вас варыянты?

святочны убор, ці святочнае ўбранее ( адзенне)-тыпова

Шаты, падалося, архаізм, не?

 

[k_ja_ra]

Шаты, падалося, архаізм, не?

Мажліва.)
Прынамсі жыўцом у гэтым значэнні не чула.) А шкада.)
Шаты ў пераносным сэнсе - як лісце дрэваў, прыкладам - цалкам сабе ва ўжытку.

Але мне слова звыклае, бо ў свой час сутыкалася з ім, праўда, у іншай мове, дзе яно значыць "сукенка".

 

[Ильгрия]

Шаты ў пераносным сэнсе - як лісце дрэваў, прыкладам - цалкам сабе ва ўжытку.

згодна )

 

[k_ja_ra]

Паглядзела на слоўнік орг, шаты даюцца як безэквівалентная лексіка.) Хаця па мне акурат адпавядаюць рускаму "наряд".

А вось з паўночна-заходніх гаворак народ згадваў:

паднядзЕліцца зак. Прыбрацца па-святочнаму.

 

[Ильгрия]

паднядзЕліцца

ооо,як прыгожа, самабытна!!! Якое "смачнае" слова

Тут напішу пра кніжку. Сярэдні сам выбраў у бібліятэцы на беларускай мове( па майму заданню , звычайна мы усе разам ездзім , а тут маленькі хварэў-дык яны з бацькам самі). І выбраў вось добрую кнігу і па ўзросце падыходзіць.

Віктар Гардзей "Сарочына цырульня"-вельмі добрыя вершы , з гумарам і , што важна, прыемнай мовай.

А я, цёмная, і ня ведала пра яго нічога, цёмная ...Пайшла займацца самаадукацыяй.

"Чую крыкі птушкі двухгаловай.
Бачу ейны кіпцюрасты цень.
Дзесьці слова, матчынае слова
Кнігаўкаю жаліцца ў сухмень..."

 

[k_ja_ra]

Ильгрия, актуальныя вершы, як гляджу....

 

[k_ja_ra]

Ну вось. Сёння чарговы раз упэўнілася, што ніякаму вымаўленню ў школах не вучаць.
Была на канцэрце дзіцячага хора сёння. Песня "мой родны кут"
Па тэксце: "...не маю сілы.
Не раз, утомлены дарогай..."
Усё пяецца (не вымаўляецца нават, я пяецца, а ў гэтым выпадку правільнае вымаўленне проста крытычна важнае, бо склады доўга цягнуцца у адрозненне ад звычайнай гаворкі) праз "е".
Вось такая родная мова.(

 

[Юлллса]

k_ja_ra, дык калi у Коласа напiсана НЕ, а не НЯ, няужо вымауляць трэба НЯ?

 

[k_ja_ra]

у Коласа напiсана НЕ

Юлллса, калі Коласа надрукаваць тарашкевіцай, будзе напісана "ня".)

Тут не ў Коласе рэч, а ў арфаграфіі і ў правілах беларускага літаратурнага вымаўлення.) Апошнія адзіныя ў беларускай мове, незалежна ад правапісу. "Не" і "без" пішацца праз "я" толькі ў тарашкевіцы (класічным правапісы, які , як вядома, куды больш, чым правапіс афіцыйны, адлюстроўвае асаблівасці вымаўлення ў беларускай мове). У афіцыйным жа стандарце "не" і "без" праз "я" не пішацца. Але ў кожным разе, згодна з правіламі беларускага літаратурнага вымаўлення, якія ў школе і, падобна, не толькі ў ёй нікога не цікавяць, у першым складзе перад націскам вымаўляецца "я". І гэта тычыцца не толькі выпадкаў ўнутры слова, але і выпадкаў раздзельнага напісання:

Без мяса (вымаўляем: бязь мяса), не бачу (вымаўляем: ня бачу), не варта (вымаўляем: ня варта) і г.д.

3)...
Словы не і без ня маюць свайго націску, яны як бы зьнітаваныя з тым словам, перад якім знаходзяцца. Менавіта таму ў некаторых разох трэба пісаць ня, бяз, а ў іншых — не, без у залежнасьці ад таго, у якім складзе перад націскам яны знаходзяцца. Ня буду, бяз хлеба (калі першы склад пад націскам), але не хачу, без вады (калі першы склад ненаціскны). Зазначце, што ў беларускай мове ў першым складзе перад націскам заўсёды пішацца і вымаўляецца я (яканьне)

http://knihi.com/storage/padrucnik/vymaulennie.htm (класічны правапіс)

Регулярно пишутся через е частица не и предлог без; если же они являются приставками, то подчиняются общему правилу яканья, сравните: без людзей, но бязлюдны, не шмат (не много), но няшмат, а также нястомна (неутомимо, неустанно), нясмелы, но ненамнога, непадалёку, непавага (неуважение), бяздомны, бяздзейны (бездейственный, праздный), бяздарны, но безвыніковы (безрезультатный), безгаловы, бездакорна (безукоризненно). В устной речи перечисленные выше исключения, а также не и без, несмотря на раздельное написание, произносятся с соблюдением яканья.

http://languages.miensk.com/tbm/Kryv_padl/lesson3.htm (афіцыйны правапіс)

 

[k_ja_ra]

Супер! А галоўнае, аўтэнтычна. Дзялюся.)

 

[Вишенка]

k_ja_ra, я ведаю толькі "доўбень", "доўбня" і "даўбешка"

 

[k_ja_ra]

Заўтра цікавая падзея мае адбыцца.

http://www.svaboda.org/content/article/25328880.html

Квіткі яшчэ ёсць. http://www.kvitki.by/ru/event/19848

 

[Ильгрия]

k_ja_ra, ооо мая тэма..Але ж апошні тыдзень посту, таму не атрымаецца.

 

[k_ja_ra]

Цікавы, але вельмі разгорнуты артыкул. http://zembin.by/pravoslavnyie-stati/istoki-yazyikovogo-separatizma-v-belorussii.html
Сама пакуль не дачытала. Але дачытаю абавязкова.
Пакуль хай будзе спасылка тут. )

Ігра, пачатак быццам бы ў працяг нашай дыскусіі пра русіфікацыю/паланізацыю.
Працяг - не ведаю, не дачытала бо.)

 

[subaru]

я ведаю толькі "доўбень", "доўбня" і "даўбешка"

а я... а я.... ведаю кагосьці па прозьвішчу (па-расейску, праўда))) Довбня)) І ведаеце, ён так і выглядае))))

 

[k_ja_ra]

Вишенка, subaru, слова доўбня, як мне здаецца, цалкам сабе ва ўжытку ў беларусаў.)
А вось далбака першы раз чула. Але трапным падалося.))))
Неяк яшчэ слова "недамаўлянкі" запала.) "Што ты ў недамаўлянкі гуляеш, кажы, як ёсць".)))
Супер, імхо.

Дарэчы, учора даведалася пра новае для сябе слова цыраваць - зашываць дзірку ў якой-н. тканіне, вырабе, не сцягваючы краі ў рубец, а пераплятаючы ніткі тым або іншым спосабам.
Не ведала такога.)

 

[Злополезная]

цыраваць

Слово звучное такое )))

Интересно, вот есть ряд "штопать - штопка", а какой здесь ряд будет?

 

[k_ja_ra]

Злополезная, цыраваць-цыраванне (працэс)-цыроўка (вынік, месца тканіны, дзе рабілася цыраванне).
Так як быццам.